In aanloop naar het 20 jarig bestaan van het bedrijf Compliance & Forensic Services Caribbean in september 2017, wordt ter gelegenheid daarvan maandelijks een artikel gepubliceerd waarin kennis gedeeld wordt met het publiek op het terrein van compliance of forensisch onderzoek. De onderwerpen waaraan aandacht zal worden besteed, hebben te maken met aspecten waar iedereen in zijn dagelijks leven (privé of zakelijk) mee te maken kan krijgen. Vorige maand werd in het artikel aandacht besteed aan de term ‘Compliance’. In het artikel van deze maand wordt dieper ingegaan op de mogelijke gevolgen van het niet naleven van de toepasbare wetten, genaamd “Non-compliance”.
Non-Compliance
Compliance of non-compliance? Er is geen keuze meer; de ontwikkelingen op het gebied van compliance en de daaraan gerelateerde maatregelen zijn niet meer te stoppen. Met de term non-compliance wordt bedoeld het niet naleven van wet- en regelgeving op het voorkomen van witwassen en bestrijding van het financieren van terrorisme. Voor (financiële) dienstverleners die onderworpen zijn aan deze wet- en regelgeving, haar bestuurders en alle werknemers, is het houden aan deze wet- en regelgeving van groot belang. De gevolgen van non-compliance kunnen gevolgen hebben voor zowel personen, instellingen als landen.
Gevolgen voor cliënten
Cliënten worden op verschillende momenten gevraagd om informatie op te leveren in verband met compliance. Deze informatie wordt door de instelling opgevraagd zodat de instelling kan voldoen aan de verplichtingen van de wet- en regelgeving omtrent het voorkomen van witwassen en terrorismefinanciering. Indien de instelling niet hieraan voldoet spreekt men van ‘non compliance’. Bij wet is gesteld dat instellingen die niet aan de wettelijke verplichtingen kunnen voldoen verplicht zijn deze cliëntenrelaties te beëindigen. Aangezien de gevolgen van non-compliance voor instellingen zo serieus zijn, leidt non-compliance van een cliënt vaak tot het weigeren van de gewenste producten en/of diensten aan die cliënt.
Gevolgen voor instellingen
Door de Financial Action Task Force (“FATF”) is een internationale standaard neergezet op het gebied van de voorkoming en bestrijding van witwassen en terrorisme financiering, de zogenaamde 40 aanbevelingen van de FATF. De FATF is een intergouvernementele organisatie opgericht door de G-7 in 1989. Leden van de FATF, waaronder het Koninkrijk der Nederlanden – in casu ook Curaçao, Aruba en Sint Maarten-, zijn gebonden aan deze 40 aanbevelingen. Deze zijn gericht op het nemen van preventieve maatregelen door het implementeren hiervan in nationale wet- en regelgeving en het garanderen dat dit systeem effectief is in de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering.
Op landelijk niveau is, zoals in het vorige artikel is toegelicht, diverse wetgeving van kracht. Op Aruba houdt de Centrale Bank van Aruba voor alle sectoren toezicht op het naleven van de wet- en regelgeving op dit gebied. Op Curacao en St Maarten is de Centrale bank van Curaçao en Sint Maarten de toezichthouder voor de financiële sector en de Financial Intelligence Unit (FIU) toezichthouder voor de niet financiële sector.
Bij het niet (voldoende) nakomen van de opgelegde verplichtingen hebben genoemde toezichthouders diverse mogelijkheden om de nakoming af te dwingen dan wel de tekortkoming te bestraffen. Dit betreft een reeks van maatregelen; van het opleggen van waarschuwingen, dwangsommen of boetes, tot het publiekelijke maken van de instelling met de tekortkoming(en). Verder kan de vergunning van een instelling ingetrokken worden. Bepaalde maatregelen kunnen door de instellingen ook naar haar medewerkers worden opgelegd bij het niet naleven van de regels.
Zulke maatregelen brengen reputatieschade met zich mee. Bij instellingen kan dit bijvoorbeeld leiden tot het verliezen van cliënten met als gevolg grote financiële verlies waardoor de continuïteit serieus in gevaar kan worden gebracht. Voor personen binnen deze instellingen kan dit persoonlijke, professionele en financiële gevolgen hebben. Ook strafrechtelijke aangifte behoort tot de mogelijke gevolgen van non-compliance, zowel voor de verantwoordelijken binnen de instelling als de instelling zelf.
Gevolgen voor het land
FATF voert periodiek evaluaties uit om te toetsen in hoeverre landen aan de aanbevelingen voldoen. Waar aanbevelingen nog vriendelijk klinkt, zijn het echter terdege richtlijnen waaraan een land zich moet houden en er wordt van de leden verwacht dat adequate maatregelen genomen worden om de risico’s gerelateerd aan deze landen te mitigeren. FATF maakt gebruik van waarschuwingslijsten om hoog risico of niet-coöperatieve landen te identificeren; landen die de aanbevelingen onvoldoende hebben geïmplementeerd waarbij dus een hoger risico op witwassen en terrorismefinanciering bestaat.
Deze lijst wordt door het brede publiek ook wel eens de ‘zwarte’ lijst genoemd en is daarmee direct één van de grote gevolgen van non-compliant zijn met de internationale regelgeving op het gebied van witwassen en terrorismefinanciering. Negatieve publiciteit (reputatieschade) voor een land bij de plaatsing op de ‘zwarte’ lijst zal ook gevolg hebben voor de economie en criminaliteitsniveau van dat land. In het bijzonder is het vóórkomen op de ‘zwarte’ lijst erg ongewenst voor Caribische eilanden aangezien onze financiële sector sterk afhankelijk is van de samenwerking met internationale financiële instellingen.
In november 2016 werd bekend dat Curaçao niet langer is onderworpen aan de periodieke follow-up rapportages zoals in mei 2012 was besloten door de Caribbean Action Task Force (CFATF), een regionale instantie vallende onder de FATF. De follow-up rapportage waren als gevolg van diverse tekortkomingen op het gebied van de voorkoming en bestrijding witwassen en terrorismefinanciering die tijdens een eerder audit vanuit de CFATF werden gesignaleerd. Aruba was al in 2014 van de lijst afgehaald nadat zij ook voldoende maatregelen had genomen, daarentegen staat St. Maarten nog wel op die lijst naar aanleiding van geconstateerde tekortkomingen. Aruba en Curaçao hebben daarmee momenteel de status “Largely Compliant” en St. Maarten zit nog in de toezichtrondes.
Samenvattend heeft non-compliance negatieve consequenties voor zowel de (financiële) instelling, het land en u als cliënt. Het naleven van wetten en regelgeving is belangrijk en is tevens onderdeel van integere bedrijfsvoering. In ons vervolg artikel met als onderwerp ‘integriteit binnen instellingen’ zult u meer hierover kunnen lezen.